Ηλιοστάλακτη Πολιτεία -1ο Νηπιαγωγείο Ρίου: "Κλιματική αλλαγή -Φυσικές καταστροφές: Δεινόσαυροι: Γιατί εξαφανίστηκαν"

Θέμα: Φροντίζω το περιβάλλον: Κλιματική αλλαγή- Φυσικές καταστροφές: Δεινόσαυροι: Γιατί εξαφανίστηκαν

Περίοδος υλοποίησης: Δεκέμβριος 2022-Ιανουάριος 2023

Περιγραφή:

Σκοπός της Θεματικής Προσέγγισης με τίτλο «Δεινόσαυροι: Γιατί εξαφανίστηκαν» είναι να αξιοποιήσει το ενδιαφέρον των παιδιών για τους δεινόσαυρους, δημιουργώντας ευκαιρίες για την επεξεργασία επιστημονικών εννοιών και την εξοικείωση με την επιστημονική μεθοδολογία. Μέσα από τις πληροφορίες για τον τρόπο εξαφάνισης των δεινοσαύρων που υπήρξαν τα μεγαλύτερα πλάσματα που έζησαν στη Γη, θα παρουσιαστούν στους μαθητές φυσικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές όπως οι πλημύρες, τα ηφαίστεια και ακραία φυσικά φαινόμενα. Το θέμα «δεινόσαυροι» έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και η αξιοποίησή του στην τάξη έχει θετικά οφέλη για την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών, καθώς συνδέεται με τη διαχείριση χρονικών εννοιών, την ανάπτυξη πλούσιου και εξειδικευμένου λεξιλογίου, τη διατύπωση κατάλληλων ερωτήσεων, αλλά και την προσέγγιση επιστημονικών εννοιών και μεθοδολογιών, που αλλιώς θα ήταν πολύ δύσκολο να γίνουν κατανοητά από παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κατανόηση της χρονικής ακολουθίας και στην αντίληψη εννοιών που αφορούν το παρελθόν και το μέλλον (Penderi et al., 2017; ΙΕΠ, 2022). Δεν γνωρίζουν μονάδες μέτρησης του χρόνου και δεν μπορούν να τοποθετήσουν στη σωστή διάσταση τον γεωλογικό χρόνο. Η θεματική προσέγγιση με τίτλο «Δεινόσαυροι: Γιατί εξαφανίστηκαν» δίνει τη δυνατότητα της οπτικοποίησης της πορείας των δεινοσαύρων (ιστοριογραμμή) καθώς η ανάπτυξη του θέματος θα γίνει σε σχέση με τη χρονολογική τοποθέτηση των πληροφοριών αλλά και σε σχέση με το γεωλογικό χρόνο. Επίσης δίνει τη δυνατότητα κατανόησης φυσικών φαινομένων με τη χρήση της Τεχνολογίας και δημιουργία πειραμάτων προσομοίωσης.

Η προτεινόμενη θεματική προσέγγιση εντάσσεται στο Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Θετικές Επιστήμες και αναφέρεται στα περιεχόμενα των Φυσικών Επιστημών και πιο συγκεκριμένα στο Πεδίο της Παλαιοντολογίας (ΙΕΠ, 2022). Πρόκειται για ένα θέμα που προσφέρει ποικιλία θεματικών κατηγοριών οι οποίες υποστηρίζουν τις απαραίτητες επιστημονικές διασυνδέσεις και ευνοούν την επεξεργασία εννοιών και την ανάπτυξη ικανοτήτων.

Στόχοι-διαθεματική προσέγγιση:

Γλώσσα: ανάπτυξη πλούσιου επιστημονικού λεξιλογίου και εξειδικευμένης ορολογίας, δεξιότητες επιχειρηματολογίας σε σχέση με πληροφορίες που απαντούν σε ζητήματα και ερωτήματα για το θέμα, ενώ με τις αναφορές στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ενισχύεται η γλωσσική ανάπτυξη, επιχειρηματολογία σχετικά με τους λόγους εξαφάνισης των δεινοσαύρων, τα φυσικά φαινόμενα που οδήγησαν στην εξαφάνιση τους, τους τρόπους προστασίας του είδους, την πρόληψη, τις συνέπειες της εξαφάνισής τους.

ΤΠΕ: γνώσεις και τις δεξιότητες σε σχέση με την αναζήτηση, την επιλογή, την οργάνωση και την παρουσίαση πληροφοριών, αναδεικνύοντας το ψηφιακό περιβάλλον του νηπιαγωγείου σε σημαντικό εργαλείο μάθησης και μέσο επικοινωνίας, εικονικές περιηγήσεις σε σχετικά μουσεία, εκθέσεις, κλπ.

Προσωπική και Κοινωνικοσυναισθηματική Ανάπτυξη: ευκαιρίες αλληλεπίδρασης και συνεργασίας μεταξύ των παιδιών, ενώ η αναφορά στο παρελθόν και στην εξέλιξη των ζώντων οργανισμών δημιουργεί ευκαιρίες επεξεργασίας της έννοιας της ιστορικότητας. Επιπλέον, η επαφή με πληροφορίες που αφορούν μη ζωντανούς οργανισμούς και η αναζήτηση των αιτιών εξαφάνισής τους συνδέεται με την έννοια της αειφορίας, ενώ σημαντική είναι και η γνωριμία με το επάγγελμα του παλαιοντολόγου.

Μαθηματικά: ομαδοποιήσεις και ταξινομήσεις αναφορικά με τα χαρακτηριστικά και τις συνήθειες των δεινοσαύρων, μετρήσεις και συγκρίσεις σε σχέση με τη μορφολογία τους, πιθανολογική σκέψη για την εξέλιξη των δεινοσαύρων,

Φυσικές Επιστήμες: επεξεργασία πληροφοριών για τα χαρακτηριστικά των δεινοσαύρων, τη μορφολογία της γης, τα ηφαίστεια, τις καιρικές συνθήκες και γενικότερα το περιβάλλον που διαμόρφωνε τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής τους.

Έκφραση και δημιουργία: επαφή με ποικίλα εργαλεία που σχετίζονται με το έργο των παλαιοντολόγων, δημιουργία ψηφιακών βιβλίων, παιχνιδιών, κ.α., δημιουργία κινητικών μοτίβων στο πλαίσιο της αναπαράστασης των κινήσεων των δεινοσαύρων, χρησιμοποιώντας υλικά και μέσα που αναπαριστούν το περιβάλλον, μιμήσεις και αναπαραστάσεις ιστοριών με θέμα τους δεινόσαυρους, παρουσιάσεις σε μουσεία (ΙΕΠ, 2014; ΙΕΠ, 2022).

Θεματολογία

α) πότε και που έζησαν

β) τι έτρωγαν

γ) είδη δεινοσαύρων

δ) τρόποι και μέσα προστασίας

ε) αιτίες εξαφάνισης, φυσικά φαινόμενα που συνέτειναν στην εξαφάνιση τους.

στ) μορφολογία γης και ο καιρός την εποχή των δεινοσαύρων

ζ) το επάγγελμα του παλαιοντολόγου

Ενδεικτικές προτεινόμενες δράσεις:

α) αξιοποίηση παιδικής σειράς με δεινόσαυρους,

β) τοποθέτηση στη βιβλιοθήκη υλικού που αφορά τους δεινόσαυρους,

γ) αξιοποίηση ψηφιακού υλικού με θέμα τους δεινόσαυρους,

δ) εμπλουτισμός της περιοχής παιχνιδιού με κατασκευές με ομοιώματα ή κατασκευαστικά παιχνίδια με δεινόσαυρους,

ε) εικονικές περιηγήσεις σε μουσεία,

στ)αφηγήσεις, περιγραφές, επιχειρηματολογία, πιθανολόγηση αξιοποιώντας ιστορίες, βιβλία γνώσεων, κινούμενα σχέδια, κλπ.

ζ) προσανατολισμός στο χώρο και στον χρόνο μέσω της ιστοριογραμμής για την πορεία της ζωής των δεινοσαύρων

η) κατασκευές με πηλό, πλαστελίνη, πρωτότυπα άχρηστα υλικά, ζωγραφιές, κλπ.

θ) δραματοποιήσεις, κινητικές ασκήσεις, δημιουργία θεατρικών δρώμενων με αφορμή τη ζωή των δεινοσαύρων.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Penderi, E., EminMemet, Z., Hatzibei, Ch. &Tsesmeli, S. (2017). Teaching young children concepts involving the seven days of the week: Integrating poetry and music in digital stories.In D. Prentzas (Ed.), Digital stories and their integration in early childhood and primary education: Teaching scenarios and practical ideas.Nova Science Publishers. ISBN: 978-1-53610-001-3

Ι.Ε.Π. (2014). Πρόγραμμα Σπουδών: Επιστημονικό Πεδίο: Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη: Διδακτικό Μαθησιακό Αντικείμενο/Τάξη/επίπεδο εκπαίδευσης: Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Νηπιαγωγείο, Α΄-ΣΤ΄ Δημοτικού, Α΄-Γ΄ Γυμνασίου.

Ι.Ε.Π. (2022). Γενικό διδακτικό σενάριο: Το τρένο των δεινοσαύρων. Προτεινόμενο Υλικό Επιμόρφωσης, ΜΙΣ 5035543.

Το εργαστήριο ξεκίνησε με αφορμή μια επίσκεψη στο "Πάρκο των Δεινοσαύρων".

Εκεί είδαμε διάφορα είδη δεινοσαύρων (φυτοφάγοι-σαρκοφάγοι, δεινόσαυροι που περπατούν με 2 πόδια - με 4 πόδια, δεινόσαυροι με κέρατα, δεινόσαυροι με λοφίο, δεινόσαυροι του νερού, δεινόσαυροι που πετούν κ.α.). Οι δεινόσαυροι αυτοί έβγαζαν ήχοι όπως οι αληθινοί.